Nederlanders geven fooien, niet te veel, maar wel iets zodat het meisje van de bediening ons met wat meer overtuiging een fijne avond wenst nadat ze ons weg heeft gekeken van ons tafeltje, want ze wil ook naar huis. Of de barman die een fluitje voor je tapt a €2,30, of je het zelf even wilt komen ophalen aan de bar want voor dat astronomische bedrag (voor de prijs van twee fluitjes koop je in de aanbieding een heel krat bier van het zelfde merk) komt hij niet achter die bar vandaan.
De sociale druk om een fooi te geven in de Horeca is groot, doe je het niet dan zou men wel eens wat over je kunnen zeggen als je weg bent, maar dat niet alleen; het “hoort er nou eenmaal bij”. Maar hoort het er wel bij?
Volgens het onvolprezen Wikipedia niet:”Fooi is zelden verplicht en ook lang niet altijd gebruikelijk”, aha! En waarom denken wij dan van wel?
Mijn vermoeden is dat wij in Nederland zo veel Amerikaanse TV films en series kijken (waarin het gebruikelijk lijkt om een willekeurig bankbiljet neer te leggen en dan weg te lopen, meestal naar een auto waarvan de portieren nooit op slot zijn) dat we denken dat het geven van een fooi verplicht is. Echter is het in de Verenigde Staten zo dat de bediening van een restaurant voor een zeer laag minimumloon werkt en de ’tips’ (ter hoogte van 10-15% van het totaalbedrag) een manier zijn om toch rond te kunnen komen.
In Nederland echter heeft het personeel in de Horeca een prima CAO-loon en is het ontvangen van fooien een reden waarom veel studenten in deze branche werken: elke werkdag krijg je contant geld wat je niet opgeeft aan de belasting en wat je kunt besteden zoals je wilt. Het is extra loon dat wordt ontvangen van de klant en van mensen die in Nederland in de Horeca werken weet ik dat zij een mooi tweede salaris overhouden aan de fooien die zij ontvangen voor het (toch niet al te zware) werk dat zij verrichten. De fooi is voor Nederlandse werknemers in de Horeca een soort constante stroom van contant geld waar zij rekening mee houden. Ze zullen je dan ook wel laten merken dat ze het niet zo waarderen als je geen fooi geeft, want je vult hun zakken net iets minder dan verwacht die avond. Balen! Misschien eens navragen bij een leeftijdsgenoot die in de zorg werkt, hij zij omgaan met het nooit ontvangen van een fooi terwijl ze daar wèl hard werken.
In feite geef je een fooi omdat je de extra inzet, die boven verwachting was, waardeert en daarvoor een extra beloning wilt geven aan degene die de inzet heeft geleverd. Of, zoals Wikipedia het zegt:”Fooi is bedoeld om de dienstverlener in bepaalde bedrijfstakken beter zijn best te laten doen. Wanneer dit dus niet het geval is, is het normaal om geen fooi te geven.” Nou ben ik wel eens boven verwachting bediend in een restaurant, als de kok aan mijn tafeltje komt zitten om te bespreken wat hij die avond voor mij kan maken en mij aanwijzingen geeft voor het zelf bereiden van enkele van de voorgestelde gerechten bijvoorbeeld, maar vaker viel het tegen. Vind je de service dus niet boven verwachting dan geef je geen fooi. Negeer die priemende ogen en lach om het idee dat ze bij het natellen denken dat je zuinig bent. Denk dan:”Ik ben niet zuinig, jij hebt het gewoon niet verdiend”.
En mocht je je toch verplicht voelen om een fooi te geven, bedenk dan dat je je waardering voor het etablissement al hebt getoond door er te gaan eten, je hebt het salaris van de bediening betaald door er netjes af te rekenen voor het genoten eten en drinken. De fooi die je geeft zal hoogstwaarschijnlijk niet worden opgegeven bij de aangifte van inkomstenbelasting en zal dus zwart verdwijnen in de zak van de student die net voor €2,30 een fluitje voor je heeft staan tappen
-=Update=-
De cijfers spreken inmiddels ook boekdelen, vooral voor de café’s: voor het vijfde kwartaal op rij was er het afgelopen kwartaal weer sprake van een omzetdaling. De omzetten liggen inmiddels 30% onder het niveau van voor de crisis. Volgens dit artikel hebben café’s vooral last van accijns- en BTW-verhogingen. Ik denk dat ze vooral last hebben van de houding van hun personeel.
Allereerst een prima stukje over een onderwerp waar maar weinig mensen bij stil staan.
Graag zou ik er nog een erg vreemd en tevens naar verschijnsel aan willen toevoegen. Wel eens gehoord van sociale groepsdruk? Nou heel simpel; je voelt tot iets verplicht omdat de anderen waarmee je samen bent het ook doen. Vaak gaat dit samen met bijvoorbeeld drinken en roken of beter gezegd het nemen van allerlei genotsmiddelen. Zeker op jonge leeftijd, wanneer de geest zich nog niet heeft ontwikkeld tot een eigen karakter, valt men hier vaan aan ten prooi. De zin “doe niet zo kinderachtig” of “hoe oud ben je nou?” worden veelvuldig, al dan niet onbewust, gebruikt in dit soort situaties.
Zo overkwam mij dit laatst ook.
Afgelopen zondag zouden we een vriendin van ons verrassen omdat zij zich officieel had ingeschreven in de gemeente waar haar zij nu al enige tijd samenwoont met haar vriend. Leuk idee zal je misschien denken? Nou dat was het ook in principe. Echter, houdt de dame in kwestie niet zo van verrassingen.
De bedoeling was dat we met z’n achten de meest foute kroegen van onze gemeente zouden aflopen en in elke kroeg een consumptie of twee nuttigen en haar een aan onze gemeente gerelateerde vraag stellen.
Het begin ging iets wat stroef omdat de persoon nogal verrast was. Maar naar wat alcoholische consumpties zette zij zich eroverheen en begon het ook voor haar gezellig te worden.
Bij de vierde kroeg besloten we, na het bekijken van de kaart, wat te gaan eten. Belangrijk om te vertellen is dat de drank consumpties werden betaald uit een algemene pot waar iedereen zijn bijdrage had ingestopt. Ik persoonlijk maar de helft van het bedrag omdat ik niet van plan was op het ‘normale’ tempo te gaan drinken. Daarbij nuttigde ik ook, op een alcoholisch drankje na, alleen frisdrank.
Toen iedereen uitgegeten was moest natuurlijk de rekening opgemaakt worden. En let op: iedereen hoefde alleen nog het bedrag voor zijn eten te betalen omdat de drank uit de pot werd betaald.
Mijn eten bestond uit een simpel saté menu met frietjes a 13,- eur. Andere hadden saté, spareribs, biefstuk en vis.
Omdat mijn vriendin en ik hetzelfde hadden gegeten legde wij dus 26,- eur. extra neer.
Nou ik kan je vertellen dat dat niet de bedoeling was. Het feestvarken kon het niet langer voor zich houden dat zij zich stoorde aan onze exacte betaling. Waarop ik vroeg wat precies het probleem was? Ze kon in haar boze bui vertellen dat je als je samen gaat eten je soms pech hebt en soms mazzel met de rekening. Ik vertelde haar dat ik niet te weinig had betaald maar precies het bedrag wat ik moest betalen.
Ik geef dus geen fooi omdat ik me, net zoals de auteur van het bovenstaande bericht, bewust ben van onze CAO overeenkomsten en bescherming van medewerkers. Het niet geven van fooi van mijn kant was de week ervoor ook al slecht gevallen. Ik heb geprobeerd uit te leggen dat het niet nodig is om fooi te geven. Maar dat ik het respecteer als mensen dat wel willen doen.
Ik loop al een tijdje mee in de horeca (als bezoeker) en weet van vrienden hoeveel fooi ze verdienen en wat ze er mee doen. Ik kan je vertellen dat ik nog nooit iemand heb horen vertellen na het opscheppen over de fooi bedragen. Dat hij of zij het natuurlijk wel aan het einde van het jaar opgeeft als inkomstenbelasting. “Ik ben toch niet gek!”
Nadat de rekening betaald was en degene die ons ons eten had gebracht zijn fooi had opgestreken. Escaleerde het buiten het etablissement tussen ons en onze vriendengroep. Mijn vriendin was erg verdrietig om de reactie(s) en kon dit niet langer voor zich houden. Waarop haar vriendinnen vroegen wat er met haar aan de hand was. Na wat uitleg probeerde ik haar op een normale manier bij te staan. En toen kregen we de volle laag van 6 vrienden en vriendinnen. Argumenten als; “Ik heb geen tijd voor het exacte bedrag uit te rekenen”, “hoe oud ben je nou” en “dit doe je sinds kort” passeerde de revue. Mijn vriendin was erg verdrietig dus ik heb mij ingehouden. Natuurlijk kon ik ze verbaal helemaal afmaken maar ik heb dat niet gedaan omdat het mijn vrienden zijn.
Ja, ik gaf vroeger ook fooi en ja ik deelde voor het gemak ook mee in de rekening als we met z’n allen gingen eten. En ja daar zat dan ook weer fooi bij.
Als je zo graag geld geeft aan mensen die je helpen, geeft het dan aan mensen die er wél hard voor werken. Natuurlijk moet je het zelf weten aan wie jij je geld besteed. Geef geen geld weg omdat de anderen dat ook doen of omdat je denkt dat het hoort omdat wederom iedereen het doet en het een soort cultuur is. Het hoort nou eenmaal in de horeca, hoor ik je zeggen. Nou het hoort dus helemaal niet thuis in de Nederlandse horeca. Betaal gewoon wat gelijk staat aan de afgenomen producten. Je betaald verder negens anders meer dan wat je moet betalen. Sterker nog, de meeste mensen proberen onder een parkeerboete boete uit te komen door in beroep te gaan. Waarom? De beste man heeft toch uitstekend zijn werk gedaan. Hij verdient een fooi!
Ja de Horeca is een vreemd geval, daar betalen we liever zo veel mogelijk, maar als we moeten betalen voor parkeren dan is het allemaal onzin, duur en geldklopperij. Het is dan ook niet uitzonderlijk om een Horecagelegenheid aan te bevelen aan vrienden en kennissen en er dan bij te zeggen dat het parkeren wel erg duur is, terwijl dat waarschijnlijk niet eens in de buurt komt van wat men aan fooi kwijt zal zijn.