In Nederland kennen we de koekenpan als de pan waar we vlees, vis, eieren en pannenkoeken in bakken. In België noemt men de koekenpan een ‘pan’ en zijn de voorwerpen waar wij aardappelen in koken ‘potten’, daar kennen ze de koekenpan niet als woord voor een platte pan met steel. Ik denk dat het slim is om dat onderscheid (pan = koekenpan, pot = kookpan) te maken maar helaas heb ik het niet voor het zeggen…dus houden we het op koekenpan. De meest gebruikte koekenpan is de pan met Teflon anti-aanbaklaag, maar met de wederopstanding van de koekenpan van gietijzer komt hier wellicht verandering in. In dit artikel bespreken we alle soorten koekenpannen en bekijken we de verschillen.
Direct naar: Koekenpannen met Deksel – Koekenpannen voor Inductie – Koekenpannen zonder Anti-Aanbaklaag – Keramische Koekenpannen – Koekenpannen zonder PFAS – BK Koekenpannen voor Inductie – Tefal Koekenpannen – Tefal Koekenpannen voor Inductie
Wat is een goede koekenpan?
In een ideale wereld zou je één koekenpan kopen en daar je leven lang mee doen. Het zou een koekenpan zijn die nooit aanbakt, waarin je zonder vet kunt bakken en die je eenvoudig in de vaatwasser reinigt zonder nadelige gevolgen voor de pan. Deze pan zou vederlicht zijn maar toch stabiel staan op gasfornuis of kookplaat, het handvat zou nooit los gaan en hij zou vrijwel niets kosten. Helaas: deze pan bestaat niet. Er bestaan wel koekenpannen die enkele van deze voordelen hebben, maar ze hebben ook allemaal enkele nadelen. Afhankelijk van de nadelen waar je mee kunt leven en de voordelen waar je de meeste waarde aan hecht schaf je een koekenpan aan. De vraag is nu: welk type koekenpan heeft welke voor- en nadelen?
Teflon anti aanbaklaag
De meest gebruikte koekenpan is die met anti-aanbaklaag, en daar is veel om te doen. Er zijn meerdere soorten anti-aanbaklagen, maar de bekendste is natuurlijk die van Teflon. Pannen met een Teflon anti-aanbaklaag zouden schadelijk zijn voor milieu en gezondheid, dit zou komen doordat bij het verhitten van de pan er giftige gassen vrij zouden komen. Teflon, of polytetrafluorethyleen (PTFE), gaat in kwaliteit 
achteruit bij temperaturen boven de 260 graden Celsius, boven de 350 graden Celsius komen er giftige dampen vrij doordat het Teflon begint te ontleden, de schadelijke stof PFOA die in Teflon zit kan dan vrijkomen. Bij het bakken komt de temperatuur van de pan tussen de 200 en 250 graden Celsius, maar het kan voorkomen dat de pan heter wordt, zeker als deze op de warmtebron blijft staan na gebruik (als je het gas vergeet uit te zetten), de pan zal dan ook verbranden en gaan stinken, vogels kunnen doodgaan aan de gassen die vrijkomen. Meer informatie over Teflon vind je op de website van Wikipedia.
Het bekende Tefal stapt langzaam af van het gebruik van Teflon en fabriceert nu pannen met een Intensium anti-aanbaklaag. Intensium wordt gemaakt uit mineralen en bevat geen PFOA’s, cadmium en lood, en dat is prettig want dat willen we eigenlijk niet meer in onze pan hebben. Vanaf 2015 mogen pannen met het klassieke Teflon niet meer verkocht worden.
Een overzicht van koekenpannen met een anti-aanbaklaag vind je hier.
De koekenpan met anti-aanbaklaag is dus het meest voorkomend, maar de meest voorkomende anti-aanbaklaag blijkt toch niet zo’n verstandige keuze, wat nu?
Alternatief voor Teflon: Keramische pannen
Fissler Ceramic comfort koekenpan review
Thermolon en andere keramische anti-aanbaklagen bevatten niet het schadelijke bestanddeel PFOA dat we in het klassieke Teflon vinden, Thermolon is een keramische laag die dezelfde positieve eigenschappen heeft als Teflon maar kan zelfs verhit worden tot 450 graden Celsius en gaat daarmee veel langer mee dan een pan met Teflon, mits op de juiste manier gebruikt (liever niet in de vaatwasser). Voor de productie van keramische pannen met Thermolon is ook minder dan de helft van de energie nodig die men gebruikt voor de productie van pannen met Teflon, het is dan ook minder belastend voor het milieu.
De meeste grote pannenmerken hebben pannen met een keramische anti-aanbaklaag in het assortiment. Een kwalitatief hoogstandje is bijvoorbeeld de Caramic Comfort koekenpan van Fissler. Lees hier een review van de Fissler Ceramic Comfort koekenpan.
De groene BK Balans of Green pan serie pannen heeft een Thermolon anti aanbaklaag. Specificaties en prijzen van deze pannen vind jie hier.
Bekijk hier een review van een koekenpan met keramische anti aanbaklaag. Lees hier meer over keramische pannen.
De BK Balans pannen in actie:
Koekenpannen van gietijzer – ook voor inductie
Naast pannen met kunstmatige anti-aanbaklaag (Teflon/Thermolon) zijn er natuurlijk koekenpannan van gietijzer, RVS en plaatstaal, ook hierin kan je prima alles bakken dat je wilt, echter hebben zij niet alle gemakseigenschappen van Teflon/Thermolon, maar gaan wel langer mee dan pannen met een kunstmatige anti-aanbaklaag, zo gaan deze pannen een leven lang mee als je er goed mee omgaat. Bovendien ontstaat bij goed gebruik een natuurlijk anti-aanbaklaag op gietijzeren koekenpannen en plaatstalen koekenpannen: je maakt deze pannen goed schoon voor het eerste gebruik en dan brand je ze in. En na elk gebruik was je ze met heet water en een borstel. Bij elk gebruik wordt de natuurlijke anti-aanbaklaag net een beetje beter en na verloop van tijd heb je een fantastische koekenpan, die niet aanbakt, en die toch geen kunstmatige anti-aanbaklaag heeft. Maar dit vergt wat geduld, en wat aandacht voor de pan. En dat geduld en die aandacht is niet voor iedereen vanzelfsprekend, en daarom lees je geregeld hele slechte recensies van koekenpannen zonder kunstmatige anti-aanbaklaag. En daarom worden koekenpannen met kunstmatige anti-aanbaklaag nog altijd het meest verkocht. Een andere reden hiervoor is dat vooral gietijzeren koekenpannen nogal zwaar zijn, zeker in vergelijking met de vederlichte aluminium koekenpannen met anti-aanbaklaag.
Lees hier meer over het gebruik en onderhoud van pannen. Een overzicht van koekenpannen van gietijzer vind je hier. Bekijk hier een overzicht van alle koekenpannen.
Koekenpannen van plaatstaal – ook voor inductie
Koekenpannen van plaatstaal worden veel gebruikt in professionele keukens omdat ze hoge temperaturen kunnen weerstaan en lang meegaan. Als je een plaatstalen koekenpan goed behandelt dan gaat hij erg lang mee. Brand de pan in met olie voor het eerste gebruik en reinig niet met zeep, dan heb je er jaren plezier van en werkt hij net zo goed als een pan met kunstmatige anti-aanbaklaag. Ook hier geldt weer: geduld en aandacht. Pannen van DeBuyer zijn wereldberoemd en zeker niet duur, mocht je toe zijn aan een nieuwe koekenpan probeer dan eens een plaatstalen exemplaar, je zult versteld staan van de prijs en het kookgemak. Deze plaatstalen koekenpannen zijn geschikt voor inductie, keramisch en gas.
In dit filmpje worden enkele koekenpannen besproken:
Mocht je op zoek zijn naar een goede nieuwe koekenpan voor koken op inductie, keramisch of gas en je durft het aan om van de (veelbesproken) Teflon anti-aanbaklaag af te stappen, kies dan voor een gietijzeren koekenpan van bijvoorbeeld Ronneby Bruk of een plaatstalen koekenpan van bijvoorbeeld DeBuyer, deze pannen zijn niet duur en gaan jaren mee zonder de snel slijtende Teflon anti-aanbkaklaag. Wil je toch een kunstmatige anti-aanbaklaag kijk dan eens naar de BK Balans pannen, deze zijn wel iets duurder dan de plaatstalen koekenpannen maar hebben een keramische anti-aanbaklaag en worden door gebruikers als zeer prettige pannen ervaren.
Wil je een reactie plaatsen? Dat kan hier!