Pannen zonder PFAS

Wie de afgelopen weken (maanden… jaren…) op enige wijze iets van nieuws heeft meegekregen in Nederland kan het vrijwel niet zijn ontgaan dat ‘PFAS’, en dan met name de PFAS-problematiek, niet zomaar meer zal verdwijnen. Wat PFAS is wordt dagelijks uitgelegd en veel meer informatie is gemakkelijk te vinden (onderaan deze pagina vindt je uitleg over wat PFAS is). Wat overblijft na al dat nieuws is het feit dat PFAS in sommige pannen is verwerkt, zij het in zeer kleine hoeveelheden. Toch is het voor velen zo dat ze wat bewuster kiezen voor kookgerei, en dan met name pannen – zonder PFAS. In dit artikel bekijken we de opties voor pannen zonder PFAS en bespreken we voor- en nadelen.

Pannen zonder PFAS – De modellen

Hieronder vind je verschillende koekenpannen zonder PFAS. Het gaat dan om pannen met een alternatieve anti-aanbaklaag, of helemaal géén kunstmatige anti-aanbaklaag. Voor elke pan geldt dat de fabrikant aangeeft dat deze geen PFAS bevatten.

DeBuyer Mineral B Element Koekenpan – Natuurlijke vorming anti-kleeflaag

De DeBuyer Mineral B Element koekenpannen zijn gemaakt van staal en daardoor kan de pan verwarmd worden tot zeer hoge temperaturen. Staal geleidt warmte ook zeer goed en deze koekenpannen warmen dus ook snel op. De Mineral B Element koekenpannen bevatten enkel natuurlijke materialen en zijn niet voorzien van een kunstmatige anti-aanbaklaag. Door het gebruik ontstaat vanzelf een laagje dat tegen aanbakken beschermt. Ook het fabricageproces van deze koekenpannen bevat geen toegevoegde chemicaliën en het product is volledig recyclebaar. De pannen worden na fabricage voorzien van een laagje bijenwas. Bovendien zijn deze DeBuyer Mineral B Element koekenpannen scherp geprijsd en absoluut van topkwaliteit – het is dan ook de meest populaire koekenpan van Nederland, verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen, van Ø 20 tot 36 cm.

Wil je een koekenpan die uitstekend bakt op alle warmtebronnen (ook inductie), die geen toegevoegde chemicaliën bevat, die een natuurlijke anti-aanbaklaag krijgt bij gebruik en dus steeds beter gaat bakken –  en die nog eens scherp geprijsd is ook? Kies dan voor de DeBuyer Mineral B Element Koekenpan!

• Fabrikant: DeBuyer
• Materiaal pan: Staal
• Materiaal steel: Staal
• Anti-aanbaklaag: Geen (vormt op natuurlijke wijze)
• Beschikbaar in Ø: 20-24-26-28-32-36 cm
• Voor warmtebron: Alle (ook zeer geschikt voor inductie)
• Reiniging: Handwas
• Nadelen: Niet in de vaatwasser, gebruik genoeg vet, niet te schoon boenen, goed afdrogen.

De DeBuyer Mineral B Element Koekenpannen zijn te koop bij:

Een ruimer overzicht van DeBuyer Mineral B Element Koekenpannen vind je hier>>

GreenPan Memphis Keramische Koekenpan – Met keramische anti-kleeflaag, gemaakt van siliciumdioxide.

De GreenPan Memphis Keramische Koekenpannen zijn gemaakt van geanodiseerd aluminium. De keramische anti-aanbaklaag is gemaakt van siliciumdioxide, wat eigenlijk zand is, dat werd getransformeerd tot een verstuifbare oplossing die op de pan wordt gespoten en in de oven uithardt. Thermolon is gemaakt van anorganische bestanddelen die allemaal 100% veilig zijn voor gebruik met alle voedingsmiddelen. Omdat er geen potentieel gevaarlijke chemische stoffen in onze pannen zitten, is er bovendien geen enkel risico dat ze giftige dampen vrijgeven, zelfs als je je GreenPan per ongeluk oververhit. Thermolon verdraagt temperaturen tot 450 °C. In de Magneto coating op de bodem van de pan zijn magnetische deeltjes verwerkt waardoor ze geschikt zijn voor alle warmtebronnen.

Wie pannen met anti-aanbaklaag zoekt, maar dan wel een laag die onschadelijk is voor de gezondheid, kan niet om GreenPan heen. Er zijn vele modellen, maar de Memphis-pannen zijn de meest populaire, en behalve koekenpannen zijn ze ook verkrijgbaar als volledige pannenset. Zeer zeker de moeite van het bekijken waard!

• Merk: GreenPan
• Materiaal pan: Geanodiseerd aluminium
• Materiaal steel: Bakeliet (koudgreep)
• Anti-aanbaklaag: Thermolon™ Infinity (keramisch – vrij van PFAS)
• Beschikbaar in Ø: 20-24-28-30 cm
• Voor warmtebron: Alle (ook inductie)
• Reiniging: Vaatwasser (handwas aanbevolen)
• Nadelen: Ook een keramische anti-aanbaklaag slijt op den duur, handgreep niet geklonken

De GreenPan Memphis Koekenpannen zijn te koop bij:

Een review van de GreenPan Memphis koekenpanen vind je hier>>

De GreenPan Memphis Pannenset is te koop bij:

Een ruimer overzicht van GreenPan Memphis Pannensets vind je hier>>

Ronneby Bruk Maestro Koekenpan – Natuurlijke anti-kleeflaag, ingebrand met olie

De Ronneby Bruk Maestro Koekenpan is gemaakt van gietijzer; een materiaal dat warmte goed geleidt, kan worden verhit tot zeer hoge temperaturen en blijft lang en gelijkmatig op temperatuur. Gietijzer is ook nog eens zeer sterk en gietijzeren pannen zijn dan ook zeer robuust en gaan een leven lang mee. De anti-aanbaklaag in deze koekenpan bestaat uit een speciale natuurlijke olie die tijdens het fabricageproces in het metaal is ingebrand, waardoor je de pan niet eerst zelf hoeft in te branden en dus direct kunt gebruiken. De steel is gemaakt van RVS of hout (er zijn twee uitvoeringen verkrijgbaar) – een materiaal dat van zichzelf niet magnetiseerbaar is en dus door de inductiekookplaat niet zal worden verhit. Deze koekenpan bevat ook een tegengreep waardoor oppakken makkelijker wordt.

De Ronneby Bruk Maestro Koekenpannen zijn de perfecte pannen voor wie ‘pannen voor het leven’ zoekt, want de kans dat je deze koekenpannen ooit weg doet omdat ze ‘op’ zijn is zeer klein, en bovendien: hoe langer je ze gebruikt hoe beter ze worden, want ze slijten niet en zijn uitermate geschikt voor gebruik op elke warmtebron – ook inductie!

• Ronneby Bruk
• Materiaal pan: Gietijzer
• Materiaal steel: RVS of hout
• Anti-aanbaklaag: Natuurlijke olie (anti-aanbaklaag vormt vanzelf)
• Beschikbaar in Ø: 20-25-28-36 cm
• Voor warmtebron: Alle (zeer geschikt voor inductie)
• Reiniging: Handwas
• Nadelen: Gietijzer is vrij zwaar, genoeg vet gebruiken, pan niet in de vaatwasser, niet te schoon boenen, goed afdrogen.

De Ronneby Bruk Maestro Koekenpannen zijn te koop bij:

Een ruimer overzicht van Ronneby Bruk Maestro Koekenpannen vind je hier>>

BK Conical Deluxe Koekenpan – Zonder anti-kleeflaag

De BK Conical Deluxe Koekenpannen zijn gemaakt van drie lagen metaal: RVS-Staal-RVS, waardoor ze niet alleen geschikt zijn voor gebruik op inductie maar ook warmte snel en gelijkmatig verspreiden. Deze koekenpannen zijn niet voorzien van een anti-aanbaklaag, en dat maakt ze geliefd. Deze koekenpannen zijn de meest populaire pannen bij mensen die een RVS koekenpan zoeken zonder slijtbare anti-aanbaklaag, omdat de BK Conical Deluxe koekenpannen zijn voorzien van reliëf, waardoor het voedsel niet in het vet bakt, maar er bovenop. Je hebt wel vet nodig om in deze koekenpan te bakken, net als bij alle andere koekenpannen, en méér dan bij koekenpannen met een anti-aanbaklaag, maar veel van dit vet wordt gebruikt om te bakken en het blijft achter in de pan. Wrijf deze pan schoon met een vochtige doek om hem een beetje vettig te laten – zo werkt hij steeds beter elke keer dat je hem gebruikt.

Dus ben je op zoek naar een koekenpan voor elke warmtebron die geen anti-aanbaklaag heeft maar wel hele goede bakprestaties levert doordat hij goed heet kan worden en tegen een stootje kan? Dan zijn de BK Conical Deluxe Koekenpannen zeker het bekijken waard – Ook verkrijgbaar als complete (4-delige en 5-delige) pannenset!

• Merk: BK
• Materiaal pan: RVS
• Materiaal steel: RVS
• Anti-aanbaklaag: Geen
• Beschikbaar in Ø: 24-28-32 cm
• Voor warmtebron: Alle (ook inductie)
• Reiniging: Handwas
• Nadelen: Genoeg vet gebruiken, anti-aanbaklaag vormt niet

De BK Conical Deluxe Koekenpannen zijn te koop bij:

De BK Conical Deluxe Pannen(sets) zijn te koop bij:

Een ruimer overzicht van BK Conical Deluxe Pannen(sets) vind je hier>>

Nog even over PFAS…

Nu we de verschillende opties voor koekenpannen zonder PFAS hebben bekeken, is het ook wel goed om te weten waarom veel mensen pannen zonder PFAS zijn gaan gebruiken. Want hoewel het gemakkelijk is om te roepen ‘PFAS is slecht!” kunnen we beter leren wat PFAS is en waarom het niet zo goed is voor onze gezondheid. Misschien dat het dan eenvoudiger wordt om over te stappen op andere pannen en bovendien: het praat een stuk gemakkelijker als je in je mooie keuken staat te bakken in je nieuwe koekenpan en de visite vraagt waarom je een pan zonder PFAS gebruikt, toch?

Wat is PFAS eigenlijk?

PFAS is niet ‘een stof’ maar is de afkorting voor een verzameling van meer dan 6000 stoffen die in de natuur niet voorkomen (het zijn dus niet-natuurlijk stoffen). P.F.A.S. staat voor poly- en perfluoralkylstoffen waarin onder andere een combinatie van fluorverbindingen en alkylgroepen voorkomen. Stoffen die tot deze groep behoren zijn onder andere perfluoroctaanzuur (PFOA of C8) en perfluoroctaansulfonaat (PFOS). PFAS is dus een afkorting om stoffen met hun eigen afkortingen te ‘bundelen’ in één naam. Deze PFAS-stoffen worden gebruikt om producten zoals regenjassen en koekenpannen ‘glad’ te maken. Een bron van PFAS zijn dan ook afvalstoffen die ontstaan bij de toepassing van de GenX-techniek op deze producten. Deze afvalstoffen bevinden zich in het afvalwater dat wordt geloosd, en dit afvalwater blijkt daardoor vervuild te raken, wat slecht is voor mens en natuur. Een product van de GenX-techniek is Teflon (polytetrafluoretheen of P.T.F.E. afgekort). PFAS stoffen vinden we dus terug bij het aan de pan vastkleven van de Teflon anti-aanbaklaag en die vinden we vooral veel in koekenpannen. PFAS kunnen zich ophopen in organismen en enkele PFAS zijn mogelijk kankerverwekkend. (bron: Wikipedia over PFAS).

Teflon

Bij het gebruik van pannen waarin Teflon (PTFE) is gebruikt kunnen stukjes van dit materiaal loskomen en in je voedsel terechtkomen. Ook kleine huisdieren kunnen overlijden als ze bloot worden gesteld aan de gassen die vrij kunnen komen bij het oververhitten van Teflon (temperatuur boven 260°C) van Teflon. Sinds de ontdekking van Teflon (polytetrafluorethyleen of PTFE is de officiële benaming, ‘Teflon’ is de merknaam die aan PTFE gegeven werd door de fabrikant) in 1938 door een medewerker van DuPont heeft het bedrijf wereldwijd miljoenen producten van een Teflon anti-aanbaklaag voorzien. DuPont wilde zich zelf niet wagen aan het gebruik van Teflon in pannen in verband met het risico op het vrijkomen van schadelijke stoffen bij blootstelling aan hoge temperaturen. Marc Grégoire, een Franse ingenieur, gebruikte Teflon op zijn vis-spullen en zijn vrouw vroeg hem toen om dat handige stofje ook op haar pannen te gebruiken zodat niet alles steeds zou aanbakken. Marc probeerde het en zijn vrouw Colette was erg tevreden waarna een Frans patent werd aangevraagd en afgegeven voor het gebruik van Teflon op pannen. Dus waar de Amerikaanse uitvinder van de stof (PTFE) het niet wilde gebruiken in pannen in verband met gezondheidsrisico’s werd voor hetzelfde doel in Frankrijk een patent afgegeven voor deze stof, die de merknaam Teflon kreeg. Hieruit volgde de oprichting van Tefal in 1956. Tefal produceert sinds de oprichting pannen en andere keukengerei met Teflon. De naam TEFAL is zelfs afgeleid van TEFlon en ALuminium; de Tefal pannen werden gemaakt van aluminium met een Teflon anti-aanbaklaag (bron: Wikipedia over TEFAL).

Tefal is inmiddels niet meer onlosmakelijk verbonden met de Teflon anti-aanbaklaag, maar gebruikt Tefal ook andere soorten anti-aanbaklagen, zoals keramische coatings. Daarnaast is de zwarte kleur van het oude Teflon aan populariteit aan het verliezen en zien we steeds meer andere kleuren anti-aanbaklagen verschijnen in pannen – om maar niet met Teflon geassocieerd te worden.

In het filmpje hieronder wordt bij RTL Z uitgelegd wat PFAS is en hoe het in ons land voor problemen zorgt:

In onderstaand filmpje wordt uitgebreidere uitleg gegeven door John Oliver (een Engelse presentator) die op Arjen Lubach-achtige manier het onderwerp PFAS uitlegt: