Onderstaande vraag over Pannen werd aan ons gestuurd door een bezoeker van Plezierindekeuken.nl. Wil je ook een vraag stellen over Pannen of een ander onderwerp? Dat kan via het contactformulier. Leuke, interessante en leerzame vragen zullen we publiceren zodat onze bezoekers er ook van kunnen leren. Wil je zelf ook reageren op onderstaande vraag? Dat kan door onderaan dit bericht een reactie achter te laten.
Nieuwe pannen kopen – Vragen en antwoorden
Dank voor de duidelijke informatie op de site over verschillende pannen en materialen.
Ik ben van plan om onze (bak)pannen volledig te vervangen. Deze zijn allemaal verouderd en bij elkaar gekocht/gekregen, meeste met Teflonlaag vermoed ik.
Wat blijft:
– RVS kookpannenset van BK Conicall glass (onlangs aangeschaft en zeer tevreden over)
– geëmailleerde braadpan van BK Fortalit
Wat nieuw gekocht moet worden:
– hapjespan/sauteerpan
– kleine koekenpan (voor bakken van ei e.d.)
– (pannenkoeken)pan (voor bakken van pannenkoeken en evt. andere dingen)
– koekenpan (voor bakken van vlees en vis)
– wokpan
– evt. tzt grillpan en tajine
Eisen zijn in ieder geval:
– Geen ongezonde, Teflonlaag
– Liefst geen kunststof handgrepen e.d. die vaak smelten of losraken (uitzonderingen mogelijk)
– Liefst (nagenoeg) onderhoudsvrij en duurzaam (daarmee valt onbehandeld plaatstaal en gietijzer eigenlijk af omdat dat moet worden ingebakken/geolied).
Wij koken op gas (op glas) en bakken altijd in vet. We hoeven geen professionele pannen, maar wel graag goede pannen waar we lang mee vooruit kunnen.
Nu heb ik me aardig geprobeerd in te lezen, maar ik blijf toch met nog wat vragen zitten. Ik hoop dat u deze voor mij kunt beantwoorden:
1. Als ik zoek naar een vervanging van de pan met Teflonlaag, kom ik veel over de Greenpan en BK Balans+ tegen met alternatieve, keramische anti-aanbaklaag. Echter lees ik in bijna alle reviews dat de pannen in eerste instantie bevallen, maar dat na 1-2 jaar de laag niet meer goed werkt en alles aanbakt, ondanks zorgvuldig gebruik en onderhoud. Zijn deze pannen aan te bevelen, of kan ik beter gaan voor een sterkere, duurzamere pan, waar misschien wat meer vet in gebruikt moet worden en beter opgelet ivm aanbakken?
2. Een geëmailleerde gietijzeren of stalen pan werkt ook redelijk anti-aanbak. Is dit geen goed alternatief? Bijvoorbeeld voor een hapjespan, omdat hij de warmte ook goed geleidt en vasthoudt.
3. En hard geanodiseerd aluminium zou ook redelijk anti-aanbak werken. Zou dit een geschikt alternatief zijn voor een koekenpan voor het bakken van vlees en vis (wordt goed heet, geschikt voor dichtschroeien en karameliseren, onderhoudsvrij)? Is hier een verschil in met geëmailleerd gietijzer? Ik kreeg de indruk dat gietijzer meer geschikt is voor gerechten die wat langer op staan en aluminium meer voor korter bakken op hoge temperatuur, klopt dat?
4. Bij bakken in gietijzer zou veel ijzer in het eten komen. Geldt dit ook voor geëmailleerde pannen? (IJzerstapeling zit in de familie.)
5. Aluminium zou in verband gebracht zijn met Alzheimer of dit is nog onduidelijk. Geldt dit ook voor geanodiseerd aluminium?
6. Er zijn veel pannen met anti-aanbaklaag die PFOA-vrij zijn. Echter lees ik ook: “De dampen die vrijkomen bij het oververhitten van PTFE (Teflon) zijn nog steeds schadelijk en komen vrij bij verhitting boven 240 ° C/ 465 ° F. Ook als de laag op een andere manier is aangebracht (dus zonder PFOA)”. Betekent dit niet dat je niet alleen PFOA moet vermijden maar ook Teflon (PTFE) in zijn geheel? Bij sommige pannen staat ‘PFOA-vrij’, maar dat zegt dus niks over de PTFE…
7. Ik lees veel goeds over de Les Forgees serie van Le Creuset. Echter kan ik niet vinden waar deze pannen van gemaakt zijn. Geanodiseerd aluminium, klopt dat? En waar is de anti-aanbaklaag dan van gemaakt? Ik lees alleen ‘PFOA-vrij’ en ‘ultra sterke antiaanbaklaag zonder giftige stoffen’. Ik dacht namelijk dat geanodiseerd aluminium pannen al anti-aanbak waren doordat ze geanodiseerd waren. Echter lijken deze pannen toch een ‘extra’ anti-aanbaklaag te hebben. Hoe zit dit?
8. Voor mijn gevoel zouden geëmailleerd gietijzer/staal en geanodiseerd aluminium in mijn situatie het meest geschikt zijn. Klopt dat of zie ik wat over het hoofd? Heeft het één een duidelijke voorkeur boven het andere of zou een combinatie het meest ideaal zijn afgestemd op het gebruiksdoel? De prijzen verschillen namelijk nogal tussen bv. de BK Fortalit serie en de Le Creuset Les Forgees serie. RVS is ook erg duurzaam en onderhoudsvrij, maar zou snel aanbakken, klopt dat of zou de BK Conical Deluxe koekenpan ook nog wat zijn?
Ik heb nu onderstaand overzichtje, maar zie door de bomen het bos niet meer. Kunt u mij hierin advies geven en evt. alternatieve producten noemen die u zou aanraden?
wat, keuze materiaal, product:
– kookpannen: RVS, tri-ply; BK conical glass set
– hapjespan / sauteerpan: geëmailleerd gietijzer of geanodiseerd aluminium; BK Fortalit, 28 cm / Le Creuset Les Forgees
– koekenpan (ei e.d.): keramisch/thermolon of geanodiseerd aluminium; BK Balans+, 24 cm / Le Creuset Les Forgees
– koekenpan (pannenkoeken): keramisch/thermolon of geëmailleerd gietijzer of geanodiseerd aluminium: BK Balans+ / BK Fortalit / crepepan Le Creuset Les Forgees, 28 cm
– koekenpan (vlees, vis): geanodiseerd aluminium of RVS tri-ply; Le Creuset Les Forgees, 24 cm / BK Conical Deluxe
– braadpan: geëmailleerd gietijzer; BK Fortalit, 28 cm
– soeppan/ stamppotpan: RVS
– wokpan: geëmailleerd gietijzer of geanodiseerd aluminium; BK Fortalit wok, 28 cm / Le Creuset Les Forgees
– grillpan
– tajine
Excuses voor de lange mail, maar het zal een grote aankoop zijn, dus ik hoop hier een goede keuze in te kunnen maken.
Bij voorbaat dank voor de moeite.
Met vriendelijke groet,
Astrid
Beste Astrid,
Bedankt voor je bericht en excuses voor mijn late reactie. Ik heb er drie dagen over gedaan om mijn antwoord te schrijven :-)
Ik merk uit je verhaal dat je je verdiept hebt in de materie, dat vind ik leuk en ik antwoord dan ook graag op je bericht en hoop dat ik je antwoorden kan geven op je vragen.
Allereerst: er is geen ‘ideale’ pan. Elk voordeel heeft z’n nadeel, dat geldt zeker voor pannen. Even kort:
Gietijzer: warmt langzaam op maar houdt warmte goed vast. Goede warmteverdeling. Heeft zonder anti-aanbaklaag relatief veel vet nodig tegen aanbakken. Zwaar in gewicht. Mag niet inde vaatwasser, moet direct worden gedroogd (anders roest), moet onderhouden worden (gietijzer is poreus).
Aluminium: warmt snel op, koelt ook weer snel af. Warmteverdeling is goed. Heeft zonder anti-aanbaklaag relatief veel vet nodig tegen aanbakken. Kan in de vaatwasser maar liever niet. Licht van gewicht. Niet iedereen wil aluminium in de pannen omdat het smaak kan afgeven.
Teflon: het schadelijke Teflon mag niet meer worden verkocht, er is reeds langere tijd een ander soort Teflon op de markt waarbij de schadelijke stof (het onderdeel dat problemen kon geven) is vervangen, maar Teflon raakt het imago niet kwijt.
Thermolon: keramische anti-aanbaklaag, heeft een minder schadelijk imago dan Teflon.
Anti-aanbaklaag in het algemeen: handig als je een ei wilt bakken, pannenkoeken etc. maar je hebt ALTIJD ook vet nodig (boter, olie, etc.) bakken in een pan zonder vet is vragen om problemen (met aanbakken). Het is een mythe dat je in een pan met anti-aanbaklaag (welk soort ook) geen vet nodig zou hebben. Het werkt misschien een paar keer maar je pan wordt zichtbaar slechter, doe dit dus niet. De anti-aanbaklaag slijt altijd en je moet zo’n pan dan ook na een aantal jaar vervangen. Altijd met de hand afwassen want anders slijt de anti-aanbaklaag nog sneller. Je hebt wel minder vet nodig in een pan met anti-aanbaklaag, dus dat is een groot voordeel ten opzichte van pannen zonder anti-aanbaklaag.
Zonder anti-aanbaklaag: als je vlees/vis wilt bakken (dischtschroeien), om die lekkere smaak te krijgen, gebruik dan geen anti-aanbaklaag, want het voorkomt dat het kan dichtschroeien. Deze pannen kunnen een leven lang meegaan doordat ze amper slijten, in tegenstelling tot een pan met anti-aanbaklaag.
Ik zou voor een goedkope koekenpan met anti-aanbaklaag (het nieuwe Teflon of keramische anti-aanbaklaag) gaan voor het bakken van eieren, pannenkoeken, kliekjes, etc. En deze pan na 1-2 jaar vervangen. Ondanks dat je er vet in doet slijt de anti-aanbaklaag.
Daarnaast zou ik een koekenpan kopen van gietijzer of plaatstaal voor het bakken van vlees, vis en gevogelte. Hierin bak je in ruim vet (roomboter voor je vis en biefstuk, waarom niet? De smaak is alles, zeker bij duur vlees of dure vis, roomboter is gezond als je het met mate gebruikt, dus geniet van wat je eet en bak het goed).
Ik heb zelf een grote hapjespan met keramische anti-aanbaklaag en glazen deksel: perfect voor pannenkoeken, eieren, kliekjes. Ik gebruik deze pan heel vaak en was hem met de hand af. Een gebruiksvoorwerp mag slijten, dus een pan ook. Als hij na 3 jaar weg gaat, dan heeft hij zichzelf ruimschoots bewezen. Als je 3 jaar lang elke dag op dezelfde schoenen loopt doe je ze ook weg, dus waarom mag een pan niet slijten?
Een geemailleerde gietijzeren pan als braadpan vind ik ideaal: beetje olie erin en de emaille laag werkt als anti-aanbaklaag, mits je hem niet laat droogkoken, genoeg vet gebruikt en niet in de vaatwasser doet. Ik zou het als koekenpan of hapjespan niet aanraden, maar dat komt door het materiaal: gietijzer is zwaar, vereist wat meer onderhoud, is duurder. Je kunt ook kijken naar plaatstalen pannen die in de fabriek zijn bewerkt met olie zodat ze minder aanbakken, dit zijn de duurdere pannen van Ronneby Bruk of DeBuyer).
Zeker een goed alternatief, maar niets is onderhoudsvrij, helaas.Het verschil met gietijzer is de structuur (gietijzer is poreuzer) en gietijzer is veel zwaarder dan aluminium. Inderdaad: door de trage opwarming van gietijzer maar daardoor constante temperatuur (vasthouden van temperatuur) is gietijzer beter geschikt voor langdurig verhitten (braden, stoven) en aluminium meer geschikt voor het snel aanbraden/dichtschroeien (vlees, vis, gevogelte waarbij je aan kortjes wilt bakken – zie maillard-reactie).
Ik kan hier geen antwoord op geven, dit zou een arts je moeten kunnen vertellen. Ik heb deze vraag eerder gehad en heb toen ook naar een arts verwezen. Ik durf het simpelweg niet aan om hier een uitspraak over te doen.
Wederom: ik durf hier geen antwoord op te geven. Ik ben geen arts noch een deskundige op het gebied van hoe metalen de gezondheid beïnvloeden. Dit zou je aan een medisch deskundige moeten vragen.
PTFE=Teflon. PFOA=een stof die wordt gebruikt om PTFE aan te brengen op pannen. Als je bezorgd bent over Teflon (PTFE) en de mate waarin de al dan niet gebruikte PFOA’s schadelijk kunnen zijn dan zou ik Teflon vermijden. Maar let wel: als je een pan verhit boven 240 ° C dan gaat er iets niet goed in je keuken… Dat is veel te heet, je eten zal verbranden. Dus die temperatuur zal je alleen bereiken als je de pan op een warmtebron laat staan zonder dat er iets in zit (vet of voedsel). Als er iets inzit verbrandt dat eerst en dat ruikt je, staat ‘ie droog dan tsja… dat is nooit gezond, niet voor jou en niet voor je pan.
De Le Creuset Les Forgées serie is gemaakt van gesmeed aluminium (wat daarna geanodiseerd wordt) met RVS handgrepen en ze hebben een extra anti-aanbaklaag (“anti-kleeflaag” noemt Le Creuset dat zelf).
Anodiseren is een oppervlaktebehandeling om metalen zoals aluminium en titanium te voorzien van een oxidelaag. Anodiseren gebeurt door middel van een elektrolytische behandeling. De oxidelaag is hard, poreus en slijtvast. Daarna kan door afsluiten van de poriën (sealen) de corrosiebestendigheid worden verbeterd.
(Bron: Wikipedia)
Geanodiseerde aluminium pannen zijn dus niet per definitie al voorzien van een anti-aanbaklaag, deze kan er nog worden ‘opgeplakt’, zoals ook gebeurt bij de Les Forgées van Le Creuset. Le Creuset vertelt inderdaad niet welk type anti-aanbaklaag is aangebracht, wel dat het PFOA-vrij is. Mijn gok is thermolon (keramische anti-aanbaklaag) maar dat is echt een gok, ik heb deze pannen zelf niet (maar zou ze wel willen hebben: ze zijn prachtig!)
8. Voor mijn gevoel zouden geëmailleerd gietijzer/staal en geanodiseerd aluminium in mijn situatie het meest geschikt zijn. Klopt dat of zie ik wat over het hoofd? Heeft het één een duidelijke voorkeur boven het andere of zou een combinatie het meest ideaal zijn afgestemd op het gebruiksdoel? De prijzen verschillen namelijk nogal tussen bv. de BK Fortalit serie en de Le Creuset Les Forgees serie. RVS is ook erg duurzaam en onderhoudsvrij, maar zou snel aanbakken, klopt dat of zou de BK Conical Deluxe koekenpan ook nog wat zijn?
A8: Ik denk dat een combinatie gebaseerd op gebruiksdoel de voorkeur heeft. Net als bergschoenen het prima doen om te wandelen en klimmen maar minder om te joggen/hardlopen, zo heeft ook elk soort pan een gebruiksdoel en kan je wat mij betreft het beste het materiaal kiezen voor de pan die het beste bij het gebruiksdoel van die pan past. Daarbij geldt voor mij: als twee producten hetzelfde resultaat leveren en er geen duidelijke voorkeur is, dan is de goedkoopste keuze altijd de beste keuze. (Als je een voorkeur voor uiterlijk, merk of styl hebt dan kan dat heel goed een legitiem voordeel zijn voor jou, dus dat kan goed de doorslag geven en dan kan de duurdere toch nog ‘de beste’ zijn). Ik trek het antwoord even door naar je lijstje:
wat, keuze materiaal, product: (ik heb mijn antwoorden even dikgedrukt weergegeven)
– kookpannen: RVS, tri-ply; BK conical glass set – niets aan doen, houden zo! (ik gebruik zelf ook een BK pannenset, al jaren)
– hapjespan / sauteerpan: geëmailleerd gietijzer of geanodiseerd aluminium; BK Fortalit, 28 cm / Le Creuset Les Forgees – ik zou hier kiezen voor aluminium met anti-aanbaklaag (licht gewicht, snel warm). Als de prijs geen rol zou spelen dan zou ik Le Creuset Forgees nemen maar ik ken mezelf en dus speelt de prijs wel een rol. Ik heb zelf een Sola hapjespan met keramische anti-aanbaklaag waarover ik heel erg tevreden ben.
– koekenpan (ei e.d.): keramisch/thermolon of geanodiseerd aluminium; BK Balans+, 24 cm / Le Creuset Les Forgees – Aluminium met anti-aanbaklaag (thermolon/ketamisch), want dit wordt je ‘even snel bakken’-pan, die je wellicht over 2-3 jaar gaat vervangen. BK Balans pannen zijn prima voor dit doel.
– koekenpan (pannenkoeken): keramisch/thermolon of geëmailleerd gietijzer of geanodiseerd aluminium: BK Balans+ / BK Fortalit / crepepan Le Creuset Les Forgees, 28 cm – Zie hierboven bij koekenpan, zou ik geen aparte pan voor kopen maar het kan wel, er zijn speciale pannenkoekenpannen te koop, als je een pannenkoeken-fan bent dan is dat een goed idee lijkt me.
– koekenpan (vlees, vis): geanodiseerd aluminium of RVS tri-ply; Le Creuset Les Forgees, 24 cm / BK Conical Deluxe – ik gebruik hiervoor zelf een RVS X-ply koekenpan ZONDER anti-aanbaklaag, om dat korstje te kunnen bakken, lekker in de boter. (Tri-ply staat voor 3-lagen, volgens mij heeft mijn pan 4-lagen, vandaard dat ik X-ply schrijf).
– braadpan: geëmailleerd gietijzer; BK Fortalit, 28 cm – Zeker geëmailleerd gietijzer, mijn voorkeur gaat uit naar Le Creuset maar de BK Fortalit zal ongetwijfeld ook prima werken. (Review van mijn braadpan hier)
– soeppan/ stamppotpan: RVS – Ja, lekker groot :-)
– wokpan: geëmailleerd gietijzer of geanodiseerd aluminium; BK Fortalit wok, 28 cm / Le Creuset Les Forgees – Plaastaal werkt hier het beste: wordt heel erg heet zoals dat moet met een wok, en is licht zodat je hem goed kunt bewegen. Vereist wel inbranden, als je dit heel vervelend vindt om te doen kan je iemand vragen dit voor je te doen wellicht. Loop anders eens bij een restaurant binnen waar ze wokken en een open keuken hebben, en spiek daar eens naar hoe ze wokken en in wat voor soort pan. De kans is heel erg groot dat je een plaatstalen wok ziet op een grote gasvlam.
– grillpan – Gietijzer of plaatstaal. Mijn voorkeur is de gietijzeren grillpan van Ronneby Bruk.
– tajine – Keramiek (een tajine heeft onderhoud nodig)
Ik hoop dat je wat kunt met mijn antwoorden en dat ik onduidelijkheden heb kunnen wegnemen.
Ik denk dat ik, in jouw geval, zou beginnen met de aanschaf van een hapjespan, dan kan je bekijken of je echt nog een koekenpan (voor eieren etc.) wilt daarbij, de koekenpan zonder anti-aanbaklaag is een geval apart: als je regelmatig vlees en vis bakt dan is het een vereist. Een goede grillpan is ook heel fijn om vlees en vis op te grillen (minder vet en mooie grill-streepjes). De Tajine zou ik voor het laatst bewaren, tenzij je daar graag en vaak mee kookt.
Heel veel succes en plezier in de keuken!
Bovenstaande vraag over Pannen werd aan ons gesteld door een bezoeker van Plezierindekeuken.nl en door ons beantwoord. Wil je reageren op bovenstaande vraag, het antwoord of een opmerking plaatsen? Dat kan door een reactie achter te laten onderaan de pagina. Wil je andere vragen en antwoorden bekijken? Dat kan op deze pagina.
Wil je een reactie plaatsen? Dat kan hier!